gothic sanatı

Gothic sanatı, Roman
sanatının sunduğu hayalgücü ve birikim üzerinde yükselmiştir. Bu
sanattaki yapı ve düzen, dekorasyon, esin ve plastik anlayış tam
anlamıyla yeni, "el değmemiş"tir. Roma Yunan'dan yararlanmış; Bizans
Roma'dan ve Doğu'dan kaynaklanmış, Roman sanatı Doğu'nun, Bizans'ın,
Barbarların ve Antikçağ'ın melez ürünü olarak ortaya çıkmıştı. Rönesans
ve modern sanatlar da mimarlık ve süsleme öğelerini Antikçağ'dan
almıştı. gothic sanatı ise Roman sanatının gelişimini köstekleyen
köhneleşmiş formların kısıtlamalarını bir yana atarak doğadan yola
çıktı. gothic sanatı Roman sanatının sunduğu birikimden ve bakış
açısından yararlanmasına karşın, Roman sanatının reddiyesi üzerinden
kendini yaratmıştır. gothic sanatçı da bu yaratıcı itkiyle her şeyi
yeni baştan ele alma cesaretini gösterebilmiştir. Aydınlanmanın
tohumları yavaş yavaş toprağa düşmektedir.

Rönesans döneminde İtalyanlar, Ortaçağ sanatını aşağılamak üzere
"tedesco" diyorlar. Bunun Fransızcası "gothic". gothic sanatı 12.
yüzyılın ilk çeyreğinde Fransa'da ortaya çıktı, 13. yüzyılda olgunluk
aşamasına ulaştı. Bundan sonra İngiltere'de hızlı bir gelişim gösterdi
ve 13.-14. yüzyıllarda tüm Avrupa'da yayıldı. Rönesans'ın doğuşuyla
beraber gerilemeye başladı ve giderek ortadan kayboldu.

Bu dönemde eski Galya bir krallık iktidarı altında merkezi ve güçlü bir
devlet olmaya başlamıştı. Paris Üniversitesi'nde ders veren Aziz
Thomas, dinsel dogma ve politik düşünce ile beraber inancın
dünyevîleşmesini temsil ediyordu. Tüm bir toplumun ortak çabasının
ürünü olan katedraller, somut olaylar dünyasının ve düşünce alanını
egemenlik altına alan düzenin anıtsal ifadesiydi. Düşünce manastırdan
üniversiteye, sanatsal girişimler başrahiplerden piskoposlara
geçiyordu.

Roman sanatının kasvetli şatoları, gothic dönemde saraylara
dönüştürüldü. 15. yüzyılda ekonomik alanda öne çıkarak yeni bir sınıf
oluşturan burjuvazinin gereksinimleri doğrultusunda, kent konutları
olan konaklar ve villalar yapıldı. gothic dönem, köprü, hastane,
manastır, belediye binaları, adalet binaları, çarşılar gibi çeşitli
yapılar ortaya koyarak gelişmiş bir toplumun büyük mimarlık
gereksinimlerine cevap verdi. Politik iktidarın niteliğine uygun olarak
gothic sanat da merkezlerde yoğunlaştı, taşraya ancak örnek olabildi.

gothic dönem insana yönelme konusunda bir adım daha attı. İnsana doğru
atılen her adım, dinden biraz daha uzaklaşmak anlamına geliyordu ve
insana ulaşmanın o dönemde dinden uzaklaşmaktan başka da yolu yoktu.
Gerçekten de din, dogmalarını, ancak aklı reddederek kabul
ettirebiliyordu. Aklı reddetmek ise insanı reddetmekti.

12. yüzyılda teolojik bir kavram olan Meryem, 13. yüzyılda çocuğunu
seven şefkatli bir ana haline gelmiştir. Roman yapılarının yüksek kapı
alındıklarındaki çatık kaşlı İsa, Gothic yapılarda kemer payandalarına
inmiş bir figür olarak inananları dinsel bir gülüşle selamlamaktadır.
Bu dönemde tanrı da en yüce yargılayıcı olmaktan çıkarak insanlaşmıştır

gothic dönemdeki süslemecilik Bizans'taki simgeciliğe karşılık
ansiklopedik bir nitelik kazanmıştı. Örneğin Chartres Katedralindeki
8000 kabartma ve resim skolastik felsefeyi anlatıyordu.

gothic sanatı, mantığı ve matematiği mimariye uygulayarak yapıları
yükseltmenin yöntemini buldu. Yüzünü doğaya çevirerek akla yöneldi.
Akla yönelmesinin bir sonucu olarak gothic sanatta bir sistem değil bir
dünya yaratma vurgusu vardır. Nitekim katedral, birçok imgenin ve
varlığın yaşama zemini bulduğu başlıbaşına bir dünyadır.

Bu dünya yaratma kurgusu, tamamlayıcı unsurlar olarak felsefe ve
bilimin de önünü açmıştır. Bu akıl yürütmeyi ileride Descartes'ta
göreceğiz.

Birbirlerini besleyerek ayrı kanallardan beslenen sanat, felsefe ve
bilim gelişen ve karmaşıklaşan koşullara yanıt üreterek, yaşanabilir
bir dünya kurgusunun esas bileşenleri olma niteliğini bugün de
sürdürmektedir.

gothic edebiyat özellikle 18. yy sonunda popüler olan, karanlık,
grotesk ve doğaüstü olayları işleyen edebi türe zaman zaman verilen
isimdir. en belli başlı örnekler için (bkz: frankenste in) (bkz:
dracula) (bkz: dr jeykll mr hyde)

gothic müzik heavy metal ve punk arasında bir tarzdır. olur mu hiç,
değildir: "gothic muzik heavy metal olmakla beraber punk ile ili$kisi
oldukca zayiftir. daha cok orta cag ve barok doneme ait klasik muzigin
heavy metal'le ic ice gectigi estetik yonden kuvvetli bir tarza sahip
olup bu yonden punkin tam tersi bir duru$ sergiler." bilelim öğrenelim.
ukalalık olarak alın lütfen.

gothic moda ise genelde her nedense özellikle teenage kızların,
özellikle de the crow filmlerind en sonra daha da benimsediği bir moda.
tercihen deri, siyah giysiler giyilir ve ceset gibi, vampir gibi
bembeyaz makyaj yapılır. saçlar uzun, çeşitli renklerde, tırnaklar da
bir o kadar uzun ve renk renktir. kollarda boyunda boş yer kalmayana
kadar takılar istenirse takılabilir, vaciptir. her gothic genç kızın
gönlünde pumpkin king jack gibi bir sevgili sahibi olma hayalleri
vardır. gothic komünity üyelerinin milli bayramı helloween, milli
içecekleri red wine, başkentleri gotham city'dir.....